Βιταμίνη D
Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη και είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ομοιόστασης του ασβεστίου και του φωσφόρου, καθώς βοηθάει την απορρόφηση τους από το έντερο. Στόχο έχει την ανάπτυξη και τη διατήρηση της οστικής μάζας. Επιπλέον ενισχύει τη μυϊκή και νευρική λειτουργία όπως επίσης συμβάλλει στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού και καρδιαγγειακού συστήματος.
Η μέτρηση της βιταμίνης D πραγματοποιείται με αιματολογικές εξετάσεις μέσω της hydroxyvitamin D [25(ΟΗ)D]. Τιμές μεγαλύτερες των 30 ng/ml της [25(ΟΗ)D] σχετίζονται με επάρκεια της βιταμίνης D, σχετική ανεπάρκεια δείχνουν οι τιμές μεταξύ 20-30 ng/ml ενώ τιμές κάτω από 20 ng/ml ορίζουν την έλλειψη της και κάτω από 10 ng/ml τη σοβαρή έλλειψη της βιταμίνης D στον οργανισμό.
Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D είναι πολύ συχνή στις μέρες μας και αποτελεί ένα θέμα δημόσιας υγείας, καθώς σχετίζεται με αρκετά προβλήματα υγείας. Η σοβαρή έλλειψη της βιταμίνης D εμφανίζει ραχίτιδα στα παιδιά και οστεομαλάκυνση στους ενήλικες, καθώς μειώνεται η εναπόθεση ασβεστίου και μετάλλων στα οστά. Έπειτα η έλλειψη της εμφανίζει και προβλήματα στο θυροειδή αδένα καθώς προκαλεί αύξηση στα επίπεδα της παραθορμόνης (PTH) με αποτέλσματα την αύξηση των καταγμάτων και την εμφάνιση οστεοπόρωσης. Επιπλέον έρευνες δείχνουν τη συσχέτιση των μειωμένων επιπέδων βιταμίνης D με τον κίνδυνο εμφάνισης αυτοάνοσων νοσημάτων, καρδιαγγειακών νοσημάτων και κάποιες μορφές καρκίνου.
Συνεπώς είναι πολύ σημαντικό να ελέγχονται τακτικά τα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα. Έχει φανεί ότι το 90% της βιταμίνης D το προσλαμβάνουμε από την έκθεση μας στην ηλιακή ακτινοβολία και μόνο το 10% το προσλαμβάνουμε από τις τροφές. Ωστόσο ακόμα και σε χώρες με αρκετή ηλιοφάνεια η έλλειψη της βιταμίνης D είναι πολύ συχνή, καθώς η ενδογενής σύνθεση της εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως είναι η επαρκή έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, η χρήση αντηλιακών, η εποχή του χρόνου, η ενδυμασία που εμποδίζει τη σύνθεση της, το γεωγραφικό πλάτος της κάθε χώρας, η ατμοσφαιρική ρύπανση, ο τύπος δέρματος και η ηλικία του άτομου.
Καθώς η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία συχνά δεν επαρκεί για να καλύψει τα επίπεδα της βιταμίνης D από τον οραγνισμό η προσοχή εστιάζεται στη διατροφή. Ωστόσο η επάρκεια της βιταμίνης D δεν μπορεί να καλυφθεί εύκολα από τη διατροφή εξ ολοκλήρου καθώς είναι λίγα τα τρόφιμα που την περιέχουν. Για τον παραπάνω λόγω σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες τα τρόφιμα εμπλουτίζονται με βιταμίνη D αλλά η συγκεκριμένη τακτική δεν είναι διαδεδομένη σε όλες τις χώρες καθώς δεν υπάρχει κάποιο νομοθετικό πλαίσιο.
Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη D:
Λιπαρά ψάρια π.χ. σολομός, σαρδέλες και σκουμπρί
Εμπλουτισμένα τρόφιμα π.χ. δημητριακά, φυτική μαργαρίνη, γάλα και κάποια αρτοσκευάσματα
Ο κρόκος του αυγού
Το συκώτι και το κόκκινο κρέας
Άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου μπορούν να εξασφαλίσουν επαρκή επίπεδα με τη λήψη συμπληρωμάτων ύστερα από την καθοδήγηση του γιατρού τους.
Cashman, K. D. (2015) ‘Vitamin D: Dietary requirements and food fortification as a means of helping achieve adequate vitamin D status’, Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology. doi: 10.1016/j.jsbmb.2015.01.023.
Holick, M. F. (2004a) ‘Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancers, and cardiovascular disease.’, The American journal of clinical nutrition. doi: 10.1093/ajcn/80.6.1678s.
Holick, M. F. (2004b) ‘Vitamin D: Importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart disease, and osteoporosis’, in American Journal of Clinical Nutrition. doi: 10.1093/ajcn/79.3.362.
Holick, M. F. and Chen, T. C. (2008) ‘Vitamin D deficiency: A worldwide problem with health consequences’, American Journal of Clinical Nutrition. doi: 10.1093/ajcn/87.4.1080s.
Kennel, K. A., Drake, M. T. and Hurley, D. L. (2010) ‘Vitamin D deficiency in adults: When to test and how to treat’, Mayo Clinic Proceedings. doi: 10.4065/mcp.2010.0138.
Leal Veiga, K., Marques, S. and De Campos, B. (2014) VITAMIN D: A LITERATURE REVIEW ON ITS EFFECTS AND RELATION WITH THE USE OF SUNSCREEN PRODUCTS, Brazilian Journal of Surgery and Clinical Research-BJSCR.
Pettifor, J. M. and Prentice, A. (2011) ‘The role of vitamin D in paediatric bone health’, Best Practice and Research: Clinical Endocrinology and Metabolism. doi: 10.1016/j.beem.2011.06.010.
Pilz, S. et al. (2018) ‘Rationale and plan for vitamin D food fortification: A review and guidance paper’, Frontiers in Endocrinology. doi: 10.3389/fendo.2018.00373.
Sidhu, K. S. (2003) ‘Health benefits and potential risks related to consumption of fish or fish oil’, Regulatory Toxicology and Pharmacology. doi: 10.1016/j.yrtph.2003.07.002.
Wactawski-Wende, J. et al. (2006) ‘Calcium plus vitamin D supplementation and the risk of colorectal cancer’, New England Journal of Medicine. doi: 10.1056/NEJMoa055222.
Κάνε το πρώτο βήμα
Επικοινώνησε μαζί μου για την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, την αντιμετώπιση διαφόρων παθολογικών καταστάσεων και την διαχείριση του σωματικού σου βάρους μέσω εξατομικευμένων προγραμμάτων διατροφής και διατροφικής εκπαίδευσης.
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση οδηγεί σε στεφανιαία νόσο, έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και νεφρική ανεπάρκεια. Η επάνοδος της αρτηριακής πίεσης στα φυσιολογικά όρια με την κατάλληλη διατροφή, άσκηση και φαρμακευτική αγωγή μειώνει την πιθανότητα θανάτου από τα παραπάνω.
Θεραπευτική προσέγγιση υπερτασης
- Απώλεια σωματικού βάρους
Η απώλεια βάρους αποτελεί σημαντικό μέτρο για την ελάττωση της αρτηριακής πίεσης ιδιαίτερα στα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, καθώς έχει αποδειχθεί από κλινικές μελέτες ότι ελαττώνει την αρτηριακή πίεση και την ανάγκη πρόσληψης αντιυπερτασικών φαρμάκων.
- Διατροφή
Για την υπέρταση απαιτείται μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, σύνθετους υδατάνθρακες και πολυακόρεστα λιπαρά ενώ φτωχή σε κορεσμένα λιπαρά <10% των συνολικών θερμίδων.
- Αλάτι
Το αλάτι είναι απαραίτητο για πολλές λειτουργίες του οργανισμού μας. Τα περισσότερα τρόφιμα που καταναλώνουμε περιέχουν αρκετό αλάτι καλύπτοντας τις ανάγκες του οργανισμού μας χωρίς να απατείται η χρήση του επιτραπέζιου αλατιού. Η υπέρμετρη κατανάλωση άλατος προκαλεί υπέρταση είτε επιδυνώνει μια προϋπάρχουσα αυξημένη αρτηριακή πίεση, συνεπώς συστήνεται ο περιορισμός του αλατιού <5gr/ημέρα και των επεξεργασμένων τροφίμων. Η χρήση μπαχαρικών και μυρωδικών βοηθά στον περιορισμό της χρήσης άλατος.
- Καφές και τσάι
Ο καφές και το τσάι είναι ροφήματα πλούσια σε καφεΐνη, η οποία προκαλεί αγγειοσύσπαση. Στην περίπτωση της υπέρτασης συνίσταται η μέτρια κατανάλωση τους, 1-2 φλιτζάνια/ημέρα περιεκτικότητας σε 27,5% σε καφεϊνη.
- Σωματική άσκηση
Η μέτριας έντασης σωματική άσκηση βοηθά στην πρόληψη εμφάνισης υπέρτασης και πολλών άλλων παραγόντων όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η στεφανιαία νόσος και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Στην περίπτωση που έχει εκδηλωθεί η υπέρταση, η άσκηση μειώνει την αρτηριακή πίεση και ως εκ τούτου έχει μια θεραπευτική ιδιότητα. Η άσκηση θα πρέπει να είναι αερόβια (περπάτημα, κολύμβηση, ποδήλατο) και όχι αναερόβια (βάρη) καθώς δεν έχει ευεργετικές επιδράσεις στην περίπτωση της υπέρτασης. Η διάρκεια της άσκησης συνίσταται στα 30-60 λεπτά μέτριας έντασης για τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα.