Καφεΐνη
Ο καφές είναι το πιο δημοφιλές ρόφημα που περιέχει καφεΐνη και καταναλώνεται ευρύτερα παγκοσμίως. Περιέχει πάνω από 700 ενώσεις, οι οποίες είναι υπεύθυνες για το άρωμα του και την μοναδική του γεύση. Η περιεκτικότητα καφεΐνης στον καφέ ωστόσο διαφέρει και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Ένας από τους κυριότερους παράγοντες είναι ο τύπος των κόκκων του καφέ που προέρχονται από διαφορετικά φυτά. Υπάρχουν πολλά είδη καφεόδεντρων, τα δύο κύρια είδη καφέ που παράγονται από τους καρπούς του δέντρου Coffea είναι ο αραβικός καφές, γνωστός ως Coffea arabica και ο καφές από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, γνωστός ως Coffea Robusta.
Ο καφές, χάρη στις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες μειώνει την συχνότητα εμφάνισης διαβήτη, καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 25%, και συμβάλει στη μείωση της πιθανότητας κίρρωσης του ήπατος κατά 80%. Η κατανάλωση καφέ επιπλέον έχει βρεθεί ότι προστατεύει από τη νόσο του Parkinson και του Alzheimer. Η καφεΐνη προσφέρει τόνωση και εργήγορση και συχνά καταναλώνεται από τους αθλητές πριν τις προπονήσεις για καλύτερες επιδόσεις. Τέλος έχει βρεθεί ότι η καφεΐνη συμβάλει στην μείωσει του σωματκού λίπους και του σωματικού βάρους, καθώς δρα ως διεγερτική ουσία του κεντρικού νευρικού συστήματος με αποτελέσμα να αυξάνει τα επίπεδα της επινεφρίνης (αδρεναλίνης) και ντοπαμίνης, οι οποίες αυξάνουν τον μεταβολισμό, στέλνοντας μηνύματα στα κύτταρα του οργανισμού για την καύση του λίπους, ως νευροδιαβιβαστές .
Αν και ο καφές είναι η πιο διαδεδομένη πηγή καφεΐνης, υπάρχουν ακόμη πολλά ροφήματα και τρόφιμα που περιέχουν καφεΐνη όπως είναι το τσάϊ, τα ενεργειακά ποτά, τα αναψυκτικά και η σοκολάτα.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA), η συνιστώμενη κατανάλωση καφεΐνης είναι τα 400mg την ημέρα, 3-4 φλιτζάνια των 200ml για τους ενήλικες. Ωστόσο κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ασφαλές να καταναλώνονται έως και 200mg καφεΐνης την ημέρα, δηλαδή η μισή ποσότητα από ότι συστήνεται στον γενικό πληθυσμό, καθώς η καφεΐνη ασκεί ήπια διεγερτική δράση στο κεντρικό νευρικό σύστημα και μπορεί να επηρεάσει τον καρδιακό ρυθμό. Συνεπώς ο έλεγχος της διατροφικής ετικέτας ροφημάτων συστήνεται έτσι ώστε το άθροισμα της ημερήσιας κατανάλωσης καφεΐνης, να μην ξεπερνά τα 200mg.
Όπως και στην εγκυμοσύνη έτσι και στον θηλασμό κατά την διάρκεια της γαλουχίας συστήνεται να περιορίζεται η κατανάλωση καφεΐνης στα 200mg/ημέρα, καθώς η καφεΐνη περνά στο μητρικό γάλα και η αποβολή της από τον οργανισμό των νεογνών είναι πολύ πιο αργή σε σχέση με τους ενήλικες. Σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί ο θηλασμός μετά από την κατανάλωση καφεΐνης το νεογνό ενδέχεται να παρουσιάσει παροδικά ανησυχία, δυσκοιλιότητα ή ευερεθιστότητα. Συνεπώς εφόσον γίνεται κατανάλωση καφεΐνης, συστήνεται να καταναλώνεται αμέσως μετά τον θηλασμό ώστε να εξασφαλιστεί ένα επαρκές χρονικό διάστημα μέχρι τον επόμενο.
Στον ακόλουθο πίνακα περιλαμβάνεται η περιέκτικότητα καφεΐνης ανά ρόφημα.
| Ρόφημα | Ποσότητα καφεΐνης (mg) |
|---|---|
| Καφές φίλτρου (200ml) | 145 |
| Freddo Cappuccino/Freddo Espresso (200ml) | 120 |
| Ελληνικός διπλός (140ml) | 115 |
| Στιγμιαίος ζεστός (200ml) | 110 |
| Φραπέ (200ml) | 106 |
| Ενεργειακό ποτό (250ml) | 90 |
| Milkshake (300ml) | 80 |
| Ελληνικός μονός (85ml) | 70 |
| Cappuccino (150ml)/Espresso (30ml) | 60 |
| Μαύρο τσάϊ (150ml) | 40 |
| Αναψυκτικά τύπου cola (250ml) | 40 |
| Πράσινο τσάϊ (150ml) | 32 |
| Ρόφημα σοκολάτας με νερό (200ml) | 4 |
| Nτεκαφεΐνέ (200ml) | 0-3 |
Πηγή: USDA Nutrient Database
A.Cano-Marquina, J. J. Tarín, and A. Cano, ‘The Impact of Coffee on Health’, Maturitas, 2013, 7–21 https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2013.02.002 .
C.De Filippo and others, ‘Impact of Diet in Shaping Gut Microbiota Revealed by a Comparative Study in Children from Europe and Rural Africa’, Proceedings of the National Academy of Sciences, 107.33 (2010), 14691–96 <https://doi.org/10.1073/pnas.1005963107>.
Dominika Modzelewska and others, ‘Caffeine Exposure during Pregnancy, Small for Gestational Age Birth and Neonatal Outcome – Results from the Norwegian Mother and Child Cohort Study’, BMC Pregnancy and Childbirth, 19.1 (2019) <https://doi.org/10.1186/s12884-019-2215-9>.
Fernanda Pino Vitti and others, ‘Association between Caffeine Consumption in Pregnancy and Low Birth Weight and Preterm Birth in the Birth Cohort of Ribeirão Preto’, Revista Brasileira de Ginecologia E Obstetricia, 40.12 (2018), 749–56 <https://doi.org/10.1055/s-0038-1675806>.
Igho Onakpoya, Rohini Terry, and Edzard Ernst, ‘The Use of Green Coffee Extract as a Weight Loss Supplement: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomised Clinical Trials’, Gastroenterology Research and Practice, 2011 <https://doi.org/10.1155/2011/382852>.
Magdalena Jeszka-Skowron and others, ‘Chlorogenic Acids, Caffeine Content and Antioxidant Properties of Green Coffee Extracts: Influence of Green Coffee Bean Preparation’, European Food Research and Technology, 242.8 (2016), 1403–9 <https://doi.org/10.1007/s00217-016-2643-y>.
Megan Fuller and Niny Z. Rao, ‘The Effect of Time, Roasting Temperature, and Grind Size on Caffeine and Chlorogenic Acid Concentrations in Cold Brew Coffee’, Scientific Reports, 7.1 (2017) <https://doi.org/10.1038/s41598-017-18247-4>.
Jennifer L. Temple and others, ‘The Safety of Ingested Caffeine: A Comprehensive Review’, Frontiers in Psychiatry, 8 (2017) <https://doi.org/10.3389/fpsyt.2017.00080>.
Shilpa N. Bhupathiraju and others, ‘Caffeinated and Caffeine-Free Beverages and Risk of Type 2 Diabetes’, American Journal of Clinical Nutrition, 97.1 (2013), 155–66 <https://doi.org/10.3945/ajcn.112.048603>.
Κάνε το πρώτο βήμα
Επικοινώνησε μαζί μου για την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, την αντιμετώπιση διαφόρων παθολογικών καταστάσεων και την διαχείριση του σωματικού σου βάρους μέσω εξατομικευμένων προγραμμάτων διατροφής και διατροφικής εκπαίδευσης.
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση οδηγεί σε στεφανιαία νόσο, έμφραγμα μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και νεφρική ανεπάρκεια. Η επάνοδος της αρτηριακής πίεσης στα φυσιολογικά όρια με την κατάλληλη διατροφή, άσκηση και φαρμακευτική αγωγή μειώνει την πιθανότητα θανάτου από τα παραπάνω.
Θεραπευτική προσέγγιση υπερτασης
- Απώλεια σωματικού βάρους
Η απώλεια βάρους αποτελεί σημαντικό μέτρο για την ελάττωση της αρτηριακής πίεσης ιδιαίτερα στα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα, καθώς έχει αποδειχθεί από κλινικές μελέτες ότι ελαττώνει την αρτηριακή πίεση και την ανάγκη πρόσληψης αντιυπερτασικών φαρμάκων.
- Διατροφή
Για την υπέρταση απαιτείται μια διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, σύνθετους υδατάνθρακες και πολυακόρεστα λιπαρά ενώ φτωχή σε κορεσμένα λιπαρά <10% των συνολικών θερμίδων.
- Αλάτι
Το αλάτι είναι απαραίτητο για πολλές λειτουργίες του οργανισμού μας. Τα περισσότερα τρόφιμα που καταναλώνουμε περιέχουν αρκετό αλάτι καλύπτοντας τις ανάγκες του οργανισμού μας χωρίς να απατείται η χρήση του επιτραπέζιου αλατιού. Η υπέρμετρη κατανάλωση άλατος προκαλεί υπέρταση είτε επιδυνώνει μια προϋπάρχουσα αυξημένη αρτηριακή πίεση, συνεπώς συστήνεται ο περιορισμός του αλατιού <5gr/ημέρα και των επεξεργασμένων τροφίμων. Η χρήση μπαχαρικών και μυρωδικών βοηθά στον περιορισμό της χρήσης άλατος.
- Καφές και τσάι
Ο καφές και το τσάι είναι ροφήματα πλούσια σε καφεΐνη, η οποία προκαλεί αγγειοσύσπαση. Στην περίπτωση της υπέρτασης συνίσταται η μέτρια κατανάλωση τους, 1-2 φλιτζάνια/ημέρα περιεκτικότητας σε 27,5% σε καφεϊνη.
- Σωματική άσκηση
Η μέτριας έντασης σωματική άσκηση βοηθά στην πρόληψη εμφάνισης υπέρτασης και πολλών άλλων παραγόντων όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η στεφανιαία νόσος και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Στην περίπτωση που έχει εκδηλωθεί η υπέρταση, η άσκηση μειώνει την αρτηριακή πίεση και ως εκ τούτου έχει μια θεραπευτική ιδιότητα. Η άσκηση θα πρέπει να είναι αερόβια (περπάτημα, κολύμβηση, ποδήλατο) και όχι αναερόβια (βάρη) καθώς δεν έχει ευεργετικές επιδράσεις στην περίπτωση της υπέρτασης. Η διάρκεια της άσκησης συνίσταται στα 30-60 λεπτά μέτριας έντασης για τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα.